Bội chi NSNN

Bội chi NSNN  là phần chênh lệch thiếu giữa tổng số chi ngân sách nhà nước và tổng số thu trong cân đối ngân sách nhà nước của năm ngân sách.

Thu trong cân đối ngân sách nhà nước gồm các khoản thu từ thuế phí, lệ phí và các khoản thu khác không gồm khoản thu từ vay nợ của nhà nước.

-          Giải thích tại sao bội chi NSNN lại được pháp luật xác định là bội chi NSTW.

Môt là, Xuất phát từ nguyên tắc Ngân sách địa phương được phân cấp nguồn thu bảo đảm chủ động thực hiện những nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội trong phạm vi quản lý. Tại khoản 3 điều 8 luật NSNN quy định: “Về nguyên tắc, ngân sách địa phương được cân đối với tổng số chi không vượt quá tổng số thu; trường hợp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có nhu cầu đầu tư xây dựng công trình kết cấu hạ tầng thuộc phạm vi ngân sách cấp tỉnh bảo đảm, thuộc danh mục đầu tư trong kế hoạch 5 năm đã được Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định, nhưng vượt quá khả năng cân đối của ngân sách cấp tỉnh năm dự toán, thì được phép huy động vốn trong nước và phải cân đối ngân sách cấp tỉnh hàng năm để chủ động trả hết nợ khi đến hạn. Mức dư nợ từ nguồn vốn huy động không vượt quá 30% vốn đầu tư xây dựng cơ bản trong nước hàng năm của ngân sách cấp tỉnh”.

Hai là, Nhiệm vụ chi đầu tư phát triển chủ yếu do NSTW đảm nhận mà theo nguyên tắc cân đối ngân sách nhà nước thì số bội chi ngân sách nhà nước bao giờ nhỏ hơn số chi đầu tư phát triển có nghĩa là ngân sách chỉ được bội chi khi nhu cầu chi đầu tư phát triển của nhà nước quá lớn. Nguồn bù đắp bội chi ngân sách nhà nước được thực hiện từ việc vay trong nước và vay của nước ngoài. Bởi vậy để quản lý tốt việc vay vốn cho đầu tư, tránh tình trạng địa phương thực hiện vay vốn đầu tư tuỳ tiện dẫn đến việc không kiểm soát được khoản nợ vay của nhà nước.

Ba là, Ngân sách trung ương phải đảm nhận chủ yếu nhiệm vụ chi đầu tư phát triển nhằm thực hiện tốt chiến lược phát triển kinh tế xã hội , bảo đảm sự phát triển cân đối hài hoà giữa các vùng miền, xoá dần sự cách biệt về kinh tế xã hội do điều kiện khách quan mang lại giữa các địa phương trong phạm vi quốc gia.

Bởi vậy tại  điều 4 nghị định 60/2003/NĐ-CP quy định:

1. Bội chi ngân sách nhà nước là bội chi ngân sách trung ương được xác định bằng chênh lệch thiếu giữa tổng số chi ngân sách trung ương và tổng số thu ngân sách trung ương của năm ngân sách. Ngân sách địa phương được cân đối với tổng số chi không vượt quá tổng số thu theo quy định tại Khoản 3 Điều 8 của Luật Ngân sách nhà nước.

2. Nguồn bù đắp bội chi ngân sách nhà nước gồm:

a) Các khoản vay trong nước từ phát hành trái phiếu Chính phủ và từ các nguồn tài chính khác;

b) Các khoản Chính phủ vay ngoài nước được đưa vào cân đối ngân sách.